Η απομόνωση της Χίου και το τέλος της νησιωτικότητας

Γράφει ο Κώστας Τρομπούκης Ιατρός – Ακτινοδιαγνώστης*

Έχουν αναμφίβολα δίκιο όλοι όσοι φωνάζουν σήμερα για την κατάργηση του χαμηλού Φ.Π.Α. στη Χίο και τα άλλα νησιά όπου ισχύει. Κι αυτό, όχι γιατί καταργείται –όπως φαίνεται- μια φορολογική εξαίρεση. Άλλωστε μία άλλη άποψη θα στηλίτευε πιθανόν μια τέτοια εξαίρεση βασισμένη στη «νησιωτικότητα». Θα μπορούσε με το ίδιο σκεπτικό να θεσπιστεί μία για την «ορεινότητα», μία για την «πεδινότητα», μία για τη «λοφότητα» και ούτω καθεξής. Κυρίως, είναι μια σειρά παραγόντων που δημιουργούν αρνητικό πρόσημο στην καθημερινότητα των πολιτών της Χίου.

Το πρόβλημα, δηλαδή, δεν είναι μόνο ο Φ.Π.Α. της Χίου.
Είναι το μεταφορικό χάσμα που δεν έχει καθόλου γεφυρωθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Για παράδειγμα, ο νομός Πρεβέζης, περίπου ίδιου πληθυσμού με αυτόν της Χίου που στηρίζεται και αυτός στον τουρισμό και την αγροτική οικονομία -με την ολοκλήρωση της Ιόνιας Οδού- μείωσε το μεταφορικό χάσμα με την πρωτεύουσα κατά περίπου 40%. Στην πραγματικότητα, αυτή η εξέλιξη αναβάθμισε το νομό, πολλαπλασίασε τις αναπτυξιακές του δυνατότητες και τον φέρνει πλέον σε θέση να κοιτά πιο αισιόδοξα το μέλλον. Δυστυχώς, δεν έχει συμβεί κάτι αντίστοιχο με τη Χίο. Το μεταφορικό κόστος παραμένει αρκετά υψηλό τόσο για τις αερομεταφορές, όσο και για ναυτιλιακές μεταφορές.

Και παράλληλα, ζούμε σε ένα κράτος που αδυνατεί να τελειώσει ακόμα και τη περίφραξη σ’ ένα μικρό αεροδρόμιο, όπως αυτό της Χίου, πόσο μάλλον να το επεκτείνει. Αδυνατεί να σχεδιάσει επιτέλους ένα λιμάνι που θα έχει τη δυνατότητα να υποδεχτεί κρουαζιέρες και πλοία ώστε να αναβαθμίσουν το νησί μας τουριστικά. Αδυνατεί να εκπονήσει και να υλοποιήσει ένα πραγματικό στρατηγικό πλάνο ανάπτυξης και μια σειρά άλλων λίγο πολύ γνωστών παρεμβάσεων.

Είναι επίσης, οι αναιμικές επιδόσεις του νησιού στον τουρισμό. Είναι το μεταναστευτικό/προσφυγικό. Ένα πρόβλημα που βρίσκεται σε φάση όξυνσης και που δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός για διαχείρισή του και που συμπληρώνει ένα αποπνικτικό σκηνικό για τις τοπικές κοινωνίες, που θα κληθούν να σηκώσουν για μια ακόμα φορά ένα βάρος, που τους το πρόσθεσαν ανεύθυνες επιλογές.

Και ναι, υπ’ αυτό το πρίσμα, δεν μπορεί κανείς να εξισώσει ένα νησί 55.000 κατοίκων στα θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία, όπως η Χίος, με μια περιοχή αντίστοιχου πληθυσμού, που βρίσκεται στην ενδοχώρα. Αυτή η εξίσωση εκτός από αυθαίρετη είναι και επικίνδυνη. Τι κοινό μπορεί να έχουν μεταξύ τους δυο τέτοιες περιοχές; Έχουν τις ίδιες ανάγκες; Έχουν τις ίδιες δυνατότητες ανάπτυξης;

Η κυβέρνηση δεν φαίνεται ούτε να έχει πλάνο, αλλά και ούτε να την ενδιαφέρει πως θα μπει ένα τέλος στην κατρακύλα που έχει πάρει η χώρα μας. Οι ηγέτες των όμορων χωρών πίνουν νερό στο όνομα του κ. Τσίπρα και του κ. Καμμένου, γιατί όσες πολιτικές προσέλκυσης επενδύσεων και αν εφήρμοζαν, δεν θα είχαν αποτέλεσμα χωρίς την βοήθεια τους.

Ξέρουν πολύ καλά πως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν σκοπεύει να προωθήσει χωροταξικές μεταρρυθμίσεις, που θα μπορούσαν να γίνουν πυλώνας προσέλκυσης μεγάλων επενδυτικών προγραμμάτων, ξέρουν πολύ καλά πως τα νησιά μας δεν θα αποτελούν ανταγωνιστικό για τις χώρες τους προορισμό όσο συνεχίζουν να κατακλύζονται από πρόσφυγες και μετανάστες, που εγκλωβίζονται επ’ αόριστον σ’ αυτά.

Ξέρουν πολύ καλά πως δεν σκοπεύουν να υιοθετήσουν καμία πολιτική, που θα κάνει τη χώρα μας και τα νησιά μας φιλικά προς τις επενδύσεις, ξέρουν πολύ καλά πως δεν θα υπάρξει καμία προσπάθεια να γίνουν οι δημόσιες υποδομές πιο σύγχρονες για να υπηρετήσουν τις ανάγκες της εποχής μας.

Αυτοί ξέρουν. Εμείς ως πότε θα παρακολουθούμε αμέτοχοι την απομόνωση της Χίου και το τέλος της νησιωτικότητας;

*Ο Κώστας Τρομπούκης είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.